wetss01a

CAIRO (AL QAHIRA)
De Megapolis of Moeder van de Wereld

Al-Qahira. Stof, smog en verkeerschaos. Met daarboven op het geroezemoes van zestien miljoen inwoners. En elk jaar komen er een half miljoen bij. De ‘Megapolis’, tevens de grootste stad van heel Afrika, is een woongebied vol contrasten, veroorzaakt door de versmelting gedurende duizenden jaren van oude, moderne, oosterse en westerse beschavingen en godsdiensten. Cairo wordt door de Egyptenaren dan ook Oum ed-Dunya genoemd, de Moeder van de Wereld.

In de arme wijken huizen soms 100.000 mensen per vierkante kilometer. Om de bevolkingsaanwas op te vangen, bouwde de overheid satellietsteden in de woestijn, maar ook de metropool blijft groeien. Huizen worden al bewoond wanneer men de hoogste verdiepingen nog moet afwerken.
Niemand kent nog het juiste bewonersaantal en de stadsgrenzen reiken bijna tot aan de grote piramiden in Giza.
Er zijn ten minste 15 miljoen inwoners. Onder hen niet alleen 200000 Nubiërs en vele kopten, die hun eigenheld bewaren door een Koptisch kruis op de pols te laten tatoeëren.
De kleinste gemeenschap in heel het land vormen de joden. Zij zijn nog amper met zijn 300 en in één enkele synagoog worden nog erediensten opgedragen.
Vrouwelijke kopten zijn ook de sluier beginnen dragen. Het is in Cairo een mode geworden. Tussen de Wimpy's en de videotheken stuiten de bezoekers in deze verstikkende en lawaaierige megapolis op winkeltjes die de laatste Saudi~Pakistaanse "look" aanbieden.

EVOLUTIE BEWONERS CAIRO
1917 ------ 375.000
1937 ---- 1.320.000
1973 ---- 6.000.000
1996 --- 15.000.000
2000 --- 20.000.000

Naast het moderne stadsgedeelte met neonreclame en wolkenkrabbers ligt tussen de stadspoorten Bab al-Futuh en Bab Zuweila (de twee enigen van de zestig, die de geschiedenis hebben overleefd) de oude stad met haar moskeeën en minaretten verscholen. Hier heeft de tijd 'stiIgestaan'.
Al-Qahira werd gesticht in 969.
De allereerste hoofdstad van Egypte was Memphis, langs de westelijke Nijloever.
Deze residentie van de farao's was de voorloper van Cairo en werd 3000 jaar geleden gesticht.
In de zuidelijke buitenwijken van de huidige hoofdstad, in AI-Maddi en Helwan werden ook sporen van prehistorische bewoners aangetroffen, en in deze omgeving moet ook het bijbelse On gelegen hebben, het centrum van de zonnecultus van de farao's.

De Verboden Stad
De enige overgebleven obelisk herinnert aan Heliopolis, de naam die de Grieken aan deze plek hebben gegeven. Heliopolis is nu de sjiekere woonwijk in het noorden van de stad, bij het vliegveld.
In het jaar 30 stichtte de Romeinse keizer Augustus langs de oostelijke oever Babylon, een garnizoensplaats. Vanaf de 4de eeuw woonden hier vooral christenen.
In 641 veroverde de Arabier Amr Ibn al-As de plaats en doopte haar om tot Fustat, het kamp. De Turkse gouverneur Ahmed Ibn Tulun bevrijdde de stad en noemde zijn nieuwe regeringszetel Al-Katai. Veertig jaar later vernielden de Abassieden de stad. Alleen de moskee van Tulun overleefde.
In 969 nam Jahwar, aanvoerder van de Fatimiden de stad in en legde de grondvesten van Al-Qahira (Mars, de zegerijke).
De huidige wijk Khan al-Khalili was tot 1171 het Cairo van de Fatimiden, een verboden stad waarin alleen de hofhouding en de soldaten mochten wonen. De bevolking bleef leven in het zuidelijker gelegen Fustat.
Toen Saladin de stad innam werd zij voor iedereen opengesteld en ontwikkelde zij zich tot de huidige metropool.
Saladin bouwde ook de citadel en de albasten Mohamed Ali-moskee. Toen de kruisvaarders, opdaagden legde men Fustat zelf in de as uit angst dat zij met te verdedigen zou zijn.
Fustat telde ooit gebouwen van zeven verdiepingen hoog. Van haar groots verleden blijven alleen de moskee van Amr Ibn al-As over en de pottenbakkerijen.

Suez, Verdi en de Belgen
De bloeitijd van Cairo begon onder de Mamelukken (1250-1517). Met de handel stroomden de winsten toe en werden de mooiste bouwwerken uitgevoerd. De stad was een parel van paleizen, moskeeën en parken. Het koepelpanorama dateert van toen. In 1517 werd Cairo, na de Turkse invasie, terug een onbelangrijke provinciestad.
Dat duurde tot de komst van Mohamed Ali (1805-1848), die met de modernisering van Egypte begon. In die periode werd ook het Suezkanaal gegraven, dat opende in 1869. Ali's kleinzoon liet nieuwe wijken in Europese stijl bouwen om zijn westerse genodigden op de opening te verrassen en te imponeren.
Zijn overinvesteringen leidden ertoe, dat Egypte de aandelen van Suezkanaal moest verkopen aan Britten en Fransen.
In de intussen afgebrande opera zou Verdi's Aida worden opgevoerd. Dit was speciaal voor deze grootste plechtigheid gecomponeerd. Zijn opera was echter niet op tijd afgewerkt, zodat maar besloten werd Rigoletto ten tonele te brengen.
De westerse stadsdelen kregen ook een Belgische kleur. Landgenoten, zoals baron Empain, bouwden in Heliopolis een wijk in Europese koloniale stijl. Nog steeds wonen hier de Europeanen in wijken als Zamalek, Dokki, Al-Gezira, het Nijleiland dat te bereiken is via at-Tahrir Bridge.
Wijlen president Nasser koos ook voor deze omgeving om er het nieuwe Huis van Afgevaardigden neer te planten met de 187 meter hoge Cairo Tower.
De bruisende stadskern van Cairo is echter Midan at-Tahir, waar metro- en busverbindingen samenkomen en waaraan de belangrijkste winkelstraten palen.

De "zabballine"
Bij de Dodenstad en niet ver van de Koptische wijk leven de "zabballine". Daar ligt ook de grote stortplaats van de stad die hun voornaamste werkterrein is.
Het bestaan en de activiteiten van deze zabballine werd wereldkundig gemaakt door de Belgische zuster Emmanuelle, die geruime tijd onder hen leefde. De meeste zabballine zijn overigens christenen en in tegenstelling tot de moslims (voor wie dit 'onzuiver' is) kweken zij varkens. Ook zij vinden hun voeding op het stort en wat de zabballine vinden, verkopen zij aan de recuperatienijverheid.
Hier leeft ook een hele pottenbakkerswijk in een bijna volkomen afzondering. Bezoekers zijn er ongewenst. De pottenbakkers zelf zijn makkelijk herkenbaar. Ze zien gewoon zwart van het bakken en sanitair is er vrijwel niet in deze wijk.
De woningen van de zabballine, als men die zo mag noemen, beschikken over vrijwel geen licht of meubilair.
Pogingen van de regering en vooral van Mohammed Hosni Mubarak om deze smerige wijk buiten de stad te verplaatsen, faalden tot nog toe. De bewoners verzetten zich uiteraard.

Blikvangers in Cairo

Blikvangers in omgeving Cairo